Jak się podcast nie udaje, to…
Niedawno robiłem podcast. Poszło do bani.
Prawdopodobnie większość problemów była wywołanych przeze mnie. To nie ten czas, choć ten człowiek. To nie ten styl, choć gość jest znawcą swojego tematu. To nie on zawalił. To ja dałem plamę.
Mój rozmówca się spalił, przestraszył, miał problemy z wysłowieniem się. To nie był ten człowiek, z którym często rozmawiam i którego chętnie słucham. Im bardziej się gubił, tym bardziej ja się spinałem. Moja koleżanka, która pracuje w radiu, Katarzyna Błaszczyk powiedziała mi, że byłem bardzo wycofany, mało skupiony, nie ogarniałem.
Po nagraniu było mi po prostu przykro, że zająłem czas rozmówcy.
I tu przypomniało mi się, co mówił Maciej Aniserowicz na konferencji Małej Wielkiej Firmy. Jego przekaz, który do mnie dotarł, brzmiał mniej więcej tak:
Popełniamy błędy, to normalne. Musimy zrozumieć jak do tego doszło, aby drugi raz tych błędów nie popełnić.
Trochę pachnie to Paolo Coelho, tylko, jak mówią górale, to świnta prawda. Zapisuję zatem, dla siebie i dla świata, moje sposoby na tworzenie dobrej rozmowy w podcastach. Błędu, który popełniłem powyżej, już nie powtórzyłem.
Research, głupcze!
Dla wytrawnych podcasterów research może wydawać się banałem. Jest to zwykła praktyka przygotowywania rozmowy. Zawsze robię research przed nagraniem. Niekoniecznie jest on doskonały. I tu przejawia się klątwa wiedzy. Robię research i próbuję znaleźć odpowiednie pytania. Przecież to oczywiste.
A jednak… Piszę ten tekst dlatego, że w rozmowach o tym, jak zrobić podcast, research dla wielu moich rozmówców nie jest oczywistością. I jednocześnie okazuje się, że nie wiemy jak pytać, jak zacząć, co to jest pytanie otwarte lub zamknięte. Jak rozwijać rozmowę.
Jeśli chcesz zacząć tworzyć podcast, poniżej możesz pobrać instrukcję jak zrobić podcast, by nie stracić czasu ani pieniędzy 👇 Co tydzień nowy mail podcastowy. Dzielę się wiedzą.
Jaki zadać dobre pytania w podcastach?
Przygotować się. Znowu banał. I znowu o tym nierzadko zapominamy.
Tu na szczęście nie zawaliłem tak bardzo, jak myślałem. Określiłem sobie cel rozmowy i starałem się jak najlepiej nawiązywać do tego, co interesuje słuchaczy. Mój rozmówca wiedział, o czym będzie podcast i miał świadomość, czego oczekują odbiorcy. Kilka razy w czasie “preinterview” omawialiśmy konstrukcję podcastu.
Sprawdziłem też informacje o moim gościu:
- Strona internetowa: firmy lub osobista. Warto przeczytać informacje “O mnie” czy “O nas”. Daje to ogląd jak postrzega się rozmówca i co komunikuje światu. Jednocześnie pomaga Ci znaleźć punkty wspólne z Twoim podcastem i z tematem rozmowy.
- Sieci społecznościowe: Facebook, Instagram, Twitter, LinkedIn, TikTok. Część rozmówców jest we wszystkich tych sieciach i przez nie przekazuje dużo ciekawych informacji. Można odnieść się do posta, który wiąże się z tematem, albo do komentarzy pod danym tematem, opublikowanym przez gościa.
- Artykuły w sieci: nie tylko posty na FB dają informacje o opinii rozmówcy w danym temacie. Coraz więcej z nas pisze, nagrywa, publikuje, dzieli się wiedzą. Warto sprawdzić, czy dana osoba nie publikuje w czasopismach lub na forach takich jak Medium.
- Poprzednie podcasty, filmy na YouTube, newslettery, jeśli takie są.
Pytania, które dają ciekawe odpowiedzi w podcastach
- 💡 Często zaczynam 3 pytaniami: co Cię fascynuje w danym temacie, co Cię wkurza i jak byś to zmienił? Z jednej strony to mój znak rozpoznawczy, z drugiej, w dużej części przypadków, te pytania ładnie ustawiają rozmowę. Jako podcaster jestem odpowiedzialny za przebieg rozmowy. A wtedy zapomniałem języka w gębie.
- 💡 Z porażki wyciągam wnioski. Nie zadawałem odpowiednich pytań.🤔
Według mnie mnie najlepiej wychodzą pytania otwarte, czyli takie, które powodują rozwiniętą odpowiedź, na przykład:
- Opowiedz jak do tego doszło…
- Chciałbym, abyś wyjaśnił…
- Jak to wpłynęło na Twój biznes/życie/naukę Opisz proces…
- A gdybyś miał coś dodać…
- Jakie masz plany dotyczące…
- Jak się czułeś/jak było, gdy…
- Jakie są największe błędy/wady/zalety/korzyści…
- Co było najtrudniejsze/najłatwiejsze w…
Każde z tego typu pytań trzeba dostosować do rozmówcy.
Gdy rozmawiam w podcaście Escola Mobile, tematem najczęściej jest aplikacja mobilna. Zauważyłem, że goście najchętniej i najwięcej opowiadają o procesie tworzenia aplikacji i o premierze produktu cyfrowego. Z kolei w rozmowach w podcaście Developer Wannabe najwięcej dowiaduję się o tym, kim byli moi rozmówcy przed przejściem do IT. Innym bardzo częstym motywem jest nauka programowania oraz techniczne aspekty, na przykład działania przeglądarki internetowej. - 💡Pytania zamknięte na “tak czy nie” pozwalają na uzyskanie informacji, którą można potem rozwinąć.
-Piwo czy wino?
-Wino
-A dlaczego nie piwo?
Lub:
-Jaki chcesz alkohol?
-Whisky.
Według mnie najciekawsze odpowiedzi, najfajniejsze opowieści zdarzają się, gdy rozmówca wyjdzie poza ramy pytania zamkniętego:
- Prus czy Proust?
- Dostojewski.
I zaczynasz ciągnąć rozmowę. Masz pewne wiadomości na temat rozmówcy, odpowiednio zadajesz pytania. W ten sposób nie marnujesz czasu gościa, słuchacza i swojego.
Ciąg dalszy z dnia 15.05.2020
Po publikacji tego artykułu na moim Facebooku i w grupie podcasterów wywiązała się dyskusja. Określiłbym ją jako gorącą wymianę zdań. Padały stwierdzenia, że artykuł jest banalny, z drugiej strony komentatorzy podkreślali wymóg pracy i podstaw. Tak naprawdę bardzo mnie cieszy to, że ludzie czytają ten artykuł.
Jeden z najciekawszych wątków rozwinął Krzysztof Jakubowski. Autor podcastu “Sztuka Gadania”, podcaster roku 2019.
Wymieniliśmy spostrzeżenia. Krzysztof zwrócił uwagę, że gdy za dużą rolę przywiązujemy do researchu, a za mało do rozmówcy i zaciekawienia nim, to może się okazać, że podcaster wie więcej od gościa. Może się nawet okazać, że wiemy więcej od gościa. A lepiej jest pytać, gdy chcemy się dowiedzieć naprawdę. Zgadzaliśmy się w tym, że niezwykle ważny jest research, jako podbudowa tematu, a podczas rozmowy skupienie na rozmówcy i odpowiednie poprowadzenie konwersacji.
Dobrego podcastowania!
A przed samym podcastem zrób rozgrzewkę
jedrzej@podcastuje.pl
🎙️
Duży artykuł o podcastach. Podstawy i technikalia.
